"Dù xa trước ngõ cũng xa,
Dù gần Vĩnh Điện, La Qua cũng gần"
Em ở nơi nào? Chỉ vậy thôi, anh đã ở bên em. Vùng Texas của em, “Ngôi sao cô đơn” trên tiểu bang kỳ, phần phật trong gió, như nỗi lòng viễn xứ khôn nguôi.
Lạch Bình Long(*) chảy mãi ra Hàn.
Ai về Đà Nắng, Hội An
Cho tôi nhắn gởi vài hàng tâm tư".
Tiếng gà xao xác, bùi ngùi những buổi trưa hè. Nơi làng quê yên bình, rợp bóng tre xanh. Lời ru thiết tha, thuỷ chung theo cơn gió nồm mát rượi:
"Ngó lên trên rừng thấy cặp cu đang đá
Ngó về dưới biển thấy cặp cá đang đua
Anh biểu em về lập miễu thờ vua
Lập lăng thờ mẹ, lập chùa thờ cha
Chữ Trung, chữ Hiếu, chữ Hòa
Đố em ba chữ, thờ cha chữ nào?
Chữ Trung, em để thờ cha
Chữ Hiếu thờ mẹ, chữ Hòa thờ anh".
………..
"Chiều chiều con quạ lợp nhà
Con cu chẻ lạt, con gà đưa tranh
Chèo bẻo xắt bí nấu canh
Chìa vôi đi chợ mua hành mua tiêu".
……….
"Chiều chiều quạ nói với diều
Bờ tre mô rậm có nhiều gà con".
Em nhớ ai…
"Chiều chiều mây phủ Sơn Trà
Lòng ta thương bạn, nước mắt và lộn cơm".
Nhưng rồi…
"Tưởng giếng sâu nối sợi dây dài
Hay đâu giếng cạn tiếc hoài sợi dây ".
Rưng rưng theo nỗi niềm về làm dâu xứ lạ. Tíếng ru hay em thả hồn mình, tiếc nuối:
"Ví dầu tình bậu muốn thôi
Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra… ".
Quê em, ngược dòng sông Hàn về bến đò Xu. Cây đước già ven sông, chiếc cầu kỳ diệu. Lật đá tìm cua, lòng xao gợn theo con nước róc rách ven bờ. Em tôi, người con gái sông Hàn.
"Đứng bên ni Hàn ngó bên tê Hà Thân
Nước xanh như tàu lá
Đứng bên tê Hà Thân Ngó về Hàn, phố xá nghênh ngang
Kể từ ngày Tây lại đất Hàn
Đào sông Cầu Nhí, bòn vàng Bồng Miêu
Dặn lòng ai dỗ đừng xiêu
Ở nuôi phụ mẫu sớm chiều có nhau".
Em có biết đâu:
“Lòng ta chôn một khối tình/Tình trong giây phút mà thành thiên thâu” (Tình Tuyệt Vọng” Khái Hưng dịch từ bản Sonnet của Félix Arvers).
"Đứng bên ni thấy chiếc thuyền năm ván
Ngó sang bên kia, thấy chiếc quán năm gian
Thuyền năm ván đang đợi người thương nhớ
Quán năm gian đang đợi người nhớ thương
Một em nói rằng thương,
Hai em nói rằng nhớ
Trách ông trời làm lỡ duyên anh
Anh ngồi gốc cây chanh
Anh đứng cội gốc cây dừa
Nước mắt anh nhỏ như mưa
Ướt cái quần cái áo
Cái quần anh vắt chưa ráo
Cái áo anh vắt chưa khô
Thầy mẹ gả bán khi mô
Tiếc công anh lặn suốt giang hồ
Trời cao anh kêu không thấu
Đất rộng anh kêu nọ thông
Những người bòn của bòn công
Nam mô A Di Đà Phật, anh phủi tay không anh về".
Tôi yêu em say đắm, bao dung nhưng phải rạch ròi:
“Ngày xưa em ở trong nôi
Anh thương anh mến anh đôi cho cục đường
Bây chừ cha mẹ không thương
Một, hai, ba, bốn trả cục đường cho anh!”
Em đi không giã từ. Texas của em khắc nghiệt. Bắt nguồn từ "Tejas", nghĩa là “bằng hữu”. Nhưng sao em lại xa tôi.
"Ðời ông cho tới đời cha
Ðời nào cực khổ như ta đời nầy
Ngoài đồng cắm cọc giăng dây
Vườn nhà đóng thuế, vợ gầy con khô.
Ðời xưa thuế một quan năm
Ðời nay thuế lại hai đồng bốn giác
Con tay bồng tay dắt
Vợ tay đỡ tay mang
Vui chi mà hát mà mừng
Mua ngay mà ở cầm chừng với Tây
Từ ngày Tây chiếm Ðế đô
Xâu cao thuế nặng, biết chừng mô hởi trời!
Còn lo một nỗi khổ đời
Quan trên ỷ thế nặng lời hiếp dân".
Nguyễn Châu
(*) Rạch Bình Long chảy qua xã Điện Phước, Điện An, huyện Điện Bàn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét