QUÊ HƯƠNG

     Quê hương vậy mà đâu có ngọt ngào gì. Cha mẹ hom hem, cằn cổi với tuổi đời mới hơn năm mươi. Cha tôi bệnh phổi nặng, dùng thuốc streptomycin thường nhật. Cha tôi hướng dẫn mẹ, tập tành tiêm trên cây chuối, trước khi thực sự làm y tá của cha tôi. Streptomycin không được hấp thu qua đường ruột, nên phải dùng đường tiêm bắp.

     Ông ngoại có ghe bầu ngược xuôi thương hồ. Tơ lụa, quế, hồi xứ Quảng, đổi trao thổ sản miền Nam, cá mòi Phan Thiết. Đây là loại thuyền mũi và lái đều nhọn, bụng bầu, độ ngấn nước sâu, nên thuyền có khả năng ra khơi xa. Thuyền dùng loại buồm hình tứ giác hay cánh dơi. Mắt thuyền khắc hình dài, trước tròn, đuôi mắt dài nhọn... Chính nhờ loại ghe bầu này mà người dân Xứ Quảng có thể vươn ra khơi xa để đánh bắt cá, đặc biệt là việc tổ chức đội lính Hoàng Sa, có thể dùng thuyền ra chiếm cứ và canh phòng đảo cách xa đất liền.

     Mẹ tôi, con gái thành thị. Không rành công việc nông tang, cũng lăn xả sớm trưa, cùng bà con ra đồng, đổi công lấy điểm. Hình ảnh mẹ tôi, chưa bao nhiêu tuổi đã khòm, quần ống cao ống thấp. Nhịn ăn chỉ để mua thuốc chữa bệnh cho cha tôi. Tôi đi kinh tế mới sao đành.

     Ngày về quê của tôi, không như: “Ngày trở về/anh bước lê trên quãng đường đê/đến bên luỹ tre, nắng vàng hoe/vườn dâu trước hè cười đón người về…”(Ngày trở về - Phạm Duy). Ngày trở về của tôi thân tàn, ma dại bởi bệnh sốt rét. Cha  nhìn ái ngại, mẹ tôi sụt sùi. Các con tôi khóc ré, không chịu cho ẳm bồng. Vợ tôi tủi thân, lẩn ra vườn chuối sau nhà, thút thít.

     Tôi trả công gặt thay mẹ. Đòn xóc hai đầu nhọn hoắt, xóc một đầu vào bó lúa, loay hoay vác lên không nổi, bùn dưới chân trơn tuột, tôi ngã lăn quay.

     Học được nghề gò. Tôi gò thùng gánh nước, thùng tưới, thùng đựng phân xanh ủ với nước “giải”, thùng đựng phân bắc cho hợp tác xã. Không phải bò dưới ruộng, mỗi khi sốt rét lên cơn.

     Ngày tôi nhận được hơn mười đồng, từ công xá. Những lá trầu, trái cau tươi mua về cho mẹ, gói thuốc rê cho cha, kể từ ngày tôi về với quê hương. Mẹ tôi chết bất ngờ vì cơn gió độc.

Năm ba mươi tuổi, một vợ bốn con. Để rồi:

…..

Vùng đất mới một thời đạn lửa

Mãnh bom xen ngô sắn mưu sinh

Em cuốc tôi cày bàn tay rướm máu

Dáng em gầy nắng quái lung linh..

Em quyền quý, tôi một đời rong ruổi

Lá vàng bay ngọc nát xót xa lòng

Gót sen hồng em tần tảo long đong

Tôi vắt mồ hôi vun đầy cơn bỉ cực

Tôi đưa em vào rừng sâu

Tôi đưa em ra biển lớn...

Bến bờ xa mong tìm lại đường bay

Mộng hải hồ xưa, tìm ở chốn này

Đêm nguyệt tận mây ru hồn viễn xứ

Đêm trùng dương sóng bạc đầu cô lữ

Mong trả về em

bóng dáng của người xưa...