Lão Tâm
lẩm nhẩm:”Giáp Ất Bính Đinh Mậu…”. Năm
Mậu Tuất sắp đến, lão 61. "Lục thập nhi nhĩ thuận", nhưng sao lão nghe chuyện gì
cũng trái tai, gai mắt. Tuổi này rồi, đúng ra, khi
nhìn hay nghe thấy điều gì, người ta không những không cảm thấy chướng, mà còn
hiểu thấu ngay mọi lẽ. Lão cũng có học, thấm
nhuần đạo đức, kiến văn, kinh nghiệm phong phú cuộc sống. Không nhẽ…
Hình như bây giờ
cái gì cũng ngược đời. Thằng ranh con rú ga ầm ầm, lão hoảng hồn nép vào lề đường,
hắn còn quay lại cười rú lên, kèm theo:”Đồ
già dịch!”.
Lão đâm ra nghi ngờ cả lời nói, ngôn ngữ
hàm chứa ý nghĩa tệ hại chưa từng có:“Lão
khốt này hay nhỉ! Già khọm chưa đủ lớn”. Lão rụt rè, xưa nay lão học đạo
thánh hiền: “Nhẫn nhất thời phong
bình lãng tĩnh/ Thoái nhất bộ hải khoát thiên không” (Nhịn được
cái nóng nhất thời thì gió lặng sóng yên/ Lùi lại một bước nhường người thì
biển trời bát ngát). Nhưng mặt lão Tâm phừng phừng, ngao ngán thế sự, nhân tâm.
Lão muốn chửi. Bỗng dưng lão sợ con người.
Ông Sâm nhìn lão thương
hại:“Tụi mình đúng là Khottabych - cổ hủ,
lạc hậu quá rồi!”.
……….
Tiết lập đông, khí trời
se lạnh nhưng khô hanh, lá bàng chuyển sang màu vàng nâu, ửng đỏ. Hai ông già
như hai cây bàng già cô đơn, trong sân trường trống vắng, càng hiu quạnh hơn
với phố phường nhộn nhịp, đông vui. Những “vật thể” phô trương ngồn ngộn, những
tượng đài vô tri nhìn xuống dòng đời không cảm xúc. Những công trình công ích
bị lạm dụng, cả lũ hân hoan hút cạn dòng máu nóng hổi rỉ ra từ “vật thể”. “Ông
thấy ít ai quan tâm đến phi vật thể không? Giá trị lịch sữ, văn
hóa, khoa học, tiếng nói, chữ viết, tác phẩm nghệ thuật, khoa học, ngữ văn, nghề
thủ công, y dược học cổ truyền... Vì văn hoá không có máu!.
Từ bệnh viện, những dây truyền, xilanh tái
chế thành ống hút, thìa nhựa, hộp sữa
chua… Thịt, cá, tôm, rau không còn sạch như xưa. Tội lắm ông ơi! Dân nghèo chỉ
chết thôi. Những thằng có quyền hành, cố tình đui, “Đa kim ngân phá luật lệ”
mất rồi.”
Ông Sâm buông lời như sấm sét, lão Tâm
giật nẩy mình. Người thông tuệ như ông, còn mù mờ với những thông tin sống chết
như chơi, huống gì bà con quanh ông đầu tắt mặt tối, sớm hôm mưu sinh trong môi
trường nhiễm độc, bể khổ đời người?
Thiện ác không còn lằn ranh. Khái niệm tâm
linh nhắm vào lợi lộc, cầu vinh. Không
quá khứ vị lai, lương tâm bị thui chột giữa bộn bề dối gian, ma mị.
Cơn mưa rả rích buồn nẫu ruột. Bầu trời
trắng đục màu sương. Con chim lẻ loi ẩn mình trong ngọn cây rậm lá, tiếng kêu
chim chíp mơ hồ gợi lão Tâm nhớ về một thời không xa lắm, một làng quê...
…….
Bà Tám – mẹ lão, khoan thai nhai trầu, đôi
môi cắn chỉ, hai tay khoanh đầu gối, nhìn ra ngoài đồng mênh mông xanh màu lúa,
chìm trong mưa giăng. Cơn mưa như rơi từng hạt, tiếng mưa rơi như nhặt như
khoan, như gieo vào lòng người nỗi nhớ nhung không tên, không họ.
Những con cá rô nhảy rồn rột, khi chiếc lờ
được nhấc lên. Màu xanh đen thân cá với
hàng vi xoè đẹp mắt. Chiếc đủa tre vót nhọn, xuyên dọc. Mùi thơm toả ra trên
bếp than rực lửa, chén nước mắm gừng với cơm lúa mới.
Bà Tám vén cao ống quần, vác cuốc ra đồng,
chiếc tơi lá không đủ che thân. Bà quay nhìn lão:”Mẹ bứt mấy cọng bông súng, về luộc con ăn. Nồi cá kho lá gừng treo
trên giàn, ăn rồi đi học!”.
Tiếng chim non chíp chíp đầu hồi, căn nhà
tranh của hai mẹ con lão trơ vơ trên gò giữa đồng, dưới cây trâm già. Bà Tám
không chồng mà chửa. Làng phạt vạ, may không cạo trọc bôi vôi. Bà tảo tần sớm
hôm, nuôi lão nên người.
…….
Lão Tâm nhẹ nhàng đi vào chỗ mẹ nằm. Bà
Tám đã gần tám mươi, nhưng minh mẫn, da dẻ hồng hào. Lão quỳ xuống bên mẹ, cầm
tay đưa lên môi hôn, giọt nước ứa ra từ khoé mắt bà. Mãi gần mười năm trở lại
đây, lão khuyên mãi bà mới chịu ra thành phố sống với gia đình lão. Nhưng hình
như bà không vui, bà chỉ thích sống với luống rau, vườn cà, con gà, con vịt…
nơi quê nhà nghèo khổ của bà.
Lão ngạc nhiên thấy mẹ lật gối, lấy thư
mời của hội người cao tuổi. Có lẽ hội chuẩn bị làm lễ thượng thọ, nhưng không.
Thư mời dự hội thảo của các chuyên gia nước ngoài về sức khoẻ của các cụ. Ơn
trời, chưa chắc con cháu lo được thế này. Lão dìu mẹ dậy, chải tóc cho bà, chiếc
áo lụa màu mỡ gà từ ngày mua về, bà chưa mặc lần nào. Lão sung sướng đi chầm
chậm bên mẹ như thời còn thơ ấu, nhưng tâm trạng hân hoan, hãnh diện vì mẹ.
Lướt qua danh sách các loại thuốc, thực
phẩm chức năng dành cho người lớn tuổi. Toàn thuốc quý, nhưng mua một, tặng
một. Lão Tâm nhẩm số tiền mang theo, cô phiên dịch nhanh nhẹn:”Bác chỉ cần ký vào, cháu sẽ giúp bác!”.
Người đâu mà xinh đẹp và lịch sự quá thể!
Cháu nội ôm túi thuốc, nhìn bà trìu mến:”Bà sướng nhé. Bà khoẻ hơn, cháu sẽ đưa bà
về quê!”. Bà tiếc tiền, nhưng lòng
rộn rã niềm vui, vì sự hiếu thảo của con cháu.
Cô mân mê từng hộp thuốc, bỗng tái mặt:“Thuốc quá date bố ơi!”, lão vội lấy
kính, mặt nghệch ra. Lão Tâm dắt tay con gái ra ngoài hiên:”Đừng nói với bà con nhé!”. Ông vội bỏ vào thùng rác, may mà bà
nặng tai không nghe.
“Một
lũ khốn nạn, đem ngôn từ bác ái, toa rập lừa đảo những kẻ bần cùng. Một lũ vô
lương tâm, sâu mọt làm người, một lũ…”. Ông Sâm nghe qua giận dữ, tuôn ra
những lời chửi rủa. Nhưng ông ngắt ngứ, không còn từ nào tệ hơn để diễn đạt sự
uất ức trong ông.
……..
Bà cụ Tám nghe thoảng thoảng mùi trầm
hương, không gian vắng lặng. Thời khắc giao thừa mãi thiêng liêng đối với bà,
năm mới sẽ mang lại hạnh phúc, lòng tin yêu, niềm hy vọng thái hoà. Những lo
âu, phiền muộn, bất hạnh của gia đình bà, của nhân gian sẽ rời xa, tan chìm
theo năm cũ.
Bàn thờ không di ảnh, không biết ai đã
sinh ra bà. Bà chỉ nhớ mơ hồ cô nhi viện H. với bóng dáng các dì phước nghiêm
khắc, đã dày công nuôi dưỡng. Hơn mười tuổi, bà trốn ra ngoài lang thang đầu
đường xó chợ. Sau hiệp định Genève, bước chân vô định đưa bà đến một miền quê
lạ hoắc. Ngày làm thuê, đêm về ngủ góc miếu Thần hoàng. Một đêm mưa gió bão
bùng, sét đánh tan hoang cây đa già bên miếu. Bà bị cưỡng hiếp, bỡi người đàn
ông không rõ mặt. Lão ra đời từ đó.
Gương mặt lão Tâm khôi ngô, người ta gọi
lão là đứa con rơi của Thần hoàng. Những bà mẹ đôn hậu, đùm bọc mẹ con lão như
những người thân máu mủ. Kỷ niệm thời ấu thơ, nơi bà cụ Tám nhận làm quê ngoại,
vương vấn mãi trong lòng lão khôn nguôi.
Trên mảng tường dọc phòng khách, lão Tâm
treo bức tranh khổ lớn, phong cảnh đồng quê, hai con trâu nhởn nhơ gặm cỏ. Xa
xa, đàn cò trắng tung cánh la đà, hàng cau trước căn nhà tranh đơn sơ, đổ bóng
mỏng manh theo ánh nắng ráng đỏ còn sót lại của hoàng hôn. Lão Tâm nhờ hoạ sĩ
vẽ thêm cây trâm già, bầy gà để mẹ nhìn đở nhớ.
……..
Năm Đinh Dậu sắp qua. Mùa xuân chỉ gieo vào lòng lão nỗi bất an. Tết Mậu
Thân năm nào đã ghi đấu ấn tang thương trong lòng lão. Năm Đinh Dậu - 157 các châu quận Cửu
Chân và Nhật Nam khởi nghĩa dưới sự lãnh đạo của Chu Đạt, đánh chiếm các thành
ấp, làm tan rã chính quyền đô hộ của nhà Hán. Năm Đinh Dậu – 1837, vua Minh Mạng
sai người đóng 10 bài gỗ trên đảo Hoàng Sa, đổi tên nước ta là Đại Nam. Quyết
giữ toàn vẹn giang sơn cha ông để lại.
Lão nhớ năm Mậu Tuất (938),
Ngô Quyền giết tên nội phản Kiều Công Tiễn và đại thắng quân Nam Hán trên sông
Bạch Đằng. Khởi nghĩa Lam Sơn, năm Mậu Tuất (1418), quân Minh đánh úp, Lê Lợi
rút quân về Chí Linh. Quân Minh cướp các loại sách quí, ngà voi, đồi mồi, trầm hương, vàng, bạc...
mang về.
Thật hiếm triều đại nào có chính sách dùng
người cởi mở, bao dung như thời kỳ nhà Mạc, không chỉ dám dùng người cựu triều
thù địch, nhà Mạc còn trọng dụng cả những người từng theo địch trở về.
Chính sách dùng người của nhà Mạc còn được
đời sau ca ngợi. Sách "Vũ trung tuỳ bút" của Phạm Đình Hổ cuối
thời Lê trung hưng ghi: "cái đức chính của thời Minh Đức (niên
hiệu của Mạc Thái Tổ) và Đại Chính (niên hiệu của Mạc Thái Tông) nhà Mạc vẫn
còn cố kết ở lòng người chưa quên. Vậy nên thời vận đã về nhà Lê mà lòng người
hướng theo nhà Mạc vẫn chưa hết...”.
Tiếng chuông nhà thờ ngân vang trong đêm
trừ tịch. Lão Tâm đã sống trọn một lục thập hoa giáp. Lão sẽ bắt đầu chu kỳ
mới, nhưng nhân tâm suy đồi, bạo lực man trá lên ngôi đều do sự giáo dục lệch
hướng mà ra, lòng lão u uẩn. Chính lão cũng thờ ơ, khiếp nhược, cam phận cho
cuộc sống riêng mình, lão đang sám hối trước vong linh tiên tổ. Ngước nhìn
những vì sao long lanh trên bầu trời xanh thăm thẳm, lão thành kính cầu mong
năm Mậu Tuất, mưa thuận gió hoà, quốc thái dân an.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét