“Ông mang hia bảy dặm cũng không theo kịp
mấy lão ấy! Ấy, tôi nói nghĩa đen còn nghĩa bóng thì… xin lỗi!”.
Hết thời chinh chiến, ông chuyển qua ba
ngành bảy nghề. Gần cuối đời ông làm to: Viện trưởng viện:“Khai thác tiềm năng văn hoá đương đại”. Trong định nghĩa rộng và
phổ thông, đương đại (contemporary)
là thời hiện tại, đương thời. Nhưng văn hoá đương thời có gì cho viện ông khai
thác?
“Ông ra đường mà xem, chúng là đệ nhất đẳng
cấp, tầng thượng lưu cao tít. Chúng hơn gì ông chứ? Văn hoá mù mờ, chữ nghĩa
không đầy lá mít, bản sắc dân tộc lai căng. Ông thì ki bo chắt bóp, nghiên
nghiên cứu cứu, liêm chính cho cố vào, thằng ranh con không gọi ông Khinh cũng
gọi thằng Khinh.” Mụ dấm dẳng buông lời, như chửi bố ông Khinh. Hay cái tên vận
vào người?
Trong suốt chiều
dài lịch sử, văn hóa chính là nguồn nội lực của dân tộc, đưa dân tộc vươn tới
những giá trị mới của văn hóa đương đại cùng với việc bảo vệ bản sắc dân tộc. Đáng
giận khi chúng đang cầm cân nảy mực, mà chúng chẳng hiểu gì về văn hoá, chúng
đang ra sức huỷ hoại không thương tiếc. Ông Khinh tự nhủ.
Ông thầm cám ơn đấng
sinh thành đã đặt tên ông phù hợp với thời hiện đại. Ông Khinh, lão Khinh… Tóm
lại “ông khinh tất chúng mầy!”. Khi gọi tên Khinh, ông im lặng, lực phản hồi sẽ
đưa âm thanh rót chát chúa vào lỗ tai của lũ ngu muội. Ông cười đắc chí: “Ông
chửi chúng mầy đấy! Ông khinh chúng mầy đấy!”.
Người ta lập ra viện
“Khai
thác tiềm năng văn hoá đương đại” cốt để tinh giản bộ máy cồng kềnh, đáng
ngạc nhiên toàn một lũ hư danh, nhưng bằng cấp đầy mình. Không như các viện sĩ
hàn lâm cao quý, được bầu. Các viện sĩ của
ông không cần mặc áo đuôi tôm (habit vert), nghiên cứu tự do, bất kỳ nơi
nào có chữ “văn hoá”. Thời đương đại,
lồ lộ chữ “văn hoá” đầy đường.
Ông nhớ thời thập
niên 80, ông xử một vụ ly hôn. Người đàn bà mắt trợn trừng, xỉa xói, tay chỉ thẳng
vào mặt người đàn ông:”Ổng lừa gạt tôi. Đồ điêu ngoa xảo trá!”. Người đàn bà kể
lể: Ngày ấy cách đây một năm, tôi bán thuốc lá lề đường, ông ấy bước xuống từ
chiếc xe U-oát, mua thuốc xong không nhận tiền dư trả lại. Tôi hỏi làm nghề gì?
Ông bảo làm tài xế. Sau đấy, tôi bằng lòng lấy ông. Nhưng sau khi thành hôn,
tôi phát hiện ra ông ấy không phải là lái xe, mà là… tiến sĩ.
Thời trước, Nho
giáo tạo nên nhân cách con người, khoa học Âu Tây tạo nên tri thức, nên nghĩ về
người hơn nghĩ về mình.
Cơ quan đã chán,
bước chân về nhà như đi tù. Trong tù còn có chút tự do cho ý nghĩ hơn. Không sợ
bị tù nữa, vì không có bút để viết ra những gì mình nghĩ. Ông im lặng, sự im lặng
là phản kháng, là khinh. “Văn hoá đương đại” đang cổ suý cho chủ nghĩa cá nhân,
quên đi lợi ích cộng đồng. Điển hình ở viện ông, có thằng cha nào biết đến thằng
cha nào, nghênh ngang tự đắc, mặt hất lên trời.
“Dẹp mẹ nó Viện của ông, toàn một lũ ngồi chơi xơi nước, ăn hại
đái nát, ngồi nhà mát ăn bát vàng. Tôi không còn kiên nhẫn ngồi chờ ông đổi đời!”
Mụ cong cớn, xỉ vả. Mụ không gọi tên ông, nên không lực phản hồi, ông im lặng. Sắp
hết đời người, đành phải chia tay. Ông chỉ giữ lại tủ sách thánh hiền cho riêng
mình, để ôn cố tri tân.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét